ครบเครื่อง เรื่องจัดฟัน

เริ่มจัดฟันตอนอายุเท่าไหรดี ?

การจัดฟันแบบติดแน่น เริ่มจัดฟันได้เมื่อฟันแท้ขึ้นครบ  อายุประมาณ 12-14ปี

ฟันแท้ซี่แรกขึ้นตอนอายุ 6 ขวบ คือ ฟันหน้าล่างกับฟันกรามต่อจากฟันกรามน้ำนม เป็นฟันกรามซี่ใหญ่ๆ คุณพ่อคุณแม่หลายๆคนอาจจะคิดว่าเป็นฟันน้ำนม จึงไม่ได้ดูแล หลายครั้งพบว่าเมื่อมาปรึกษาจัดฟันก็ผุจนทะลุโพรงประสาทไปแล้ว ทำให้แผนการรักษายุ่งยากขึ้น

ดังนั้นจะเห็นว่ากว่าฟันน้ำนมจะหลุดหมดเปลี่ยนเป็นชุดฟันแท้ทั้งปากใช้เวลาตั้ง 6ปี การมาตรวจสุขภาพฟันทุกปี นอกจากจะเช็คดูฟันผุ ขูดหินปูน อุดฟัน ก็สามารถดูพัฒนาการของฟันได้ด้วย ซึงถ้าพบอะไรที่ผิดปกติ ก็สามารถส่งมาปรึกษาหมอจัดฟันได้ตั้งแต่เนิ่นๆ บางปัญหาเช่น ฟันหน้าบนห่างช่วงตอน 8-9ขวบถือเป็นเรื่องปกติ เพราะว่าช่วงนี้ขากรรไกรมีการขยายขนาดเพื่อให้มีพื้นที่มากพอให้ฟันแท้ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าขึ้นมาได้ ช่องนี้จะค่อยๆเล็กลงเมื่อฟันหน้าบนคู่ข้างขึ้นและชิดเมื่อฟันเขี้ยวบนขึ้นเมื่ออายุ 11-12ปี หรือ พฤติกรรมบางอย่างที่อาจส่งผลถึงการพัฒนาของฟันและขากรรไกรเช่นอายุเลย 6 ขวบแต่ยังดูดนิ้วอยู่ ชอบกัดริมฝีปาก จะทำให้ฟันบนยื่น ฟันหน้าล่างล้มเกได้

สรุปก็คือ เริ่มจัดฟันได้เมื่อฟันแท้ขึ้นครบ อายุประมาณ 12-14ปี  ส่วนช่วงที่ดีที่สุดคือ จากช่วงอายุนี้ไปจนถึง 20 ปี เพราะเป็นช่วงที่ยังมีการเจริญเติบโตอยู่ การแก้ไขก็จะง่าย ฟันเคลื่อนที่ได้เร็ว เคสยากๆ เคลื่อนฟันเยอะๆ ที่ไม่คิดว่าจะทำได้ก็เสร็จในระยะเวลาอันรวดเร็ว

ถ้าเริ่มเร็วเกินไป จะทำให้การรักษายาวนานโดยไม่จำเป็นเพราะเราก็ต้องรอดูฟันแท้ขึ้นมาครบก่อนอยู่ดีก่อนจะถอดเครืองมือ ดูว่าฟันขึ้นมาถูกตำแหน่งไหมเรียงดี ตำแหน่งลวดของรีเทนเนอร์จะวางขวางฟันที่กำลังจะขึ้นมาหรือเปล่า แล้วก็การมีเครื่องมือในปากทำให้ดูแลทำความสะอาดยาก

ถ้าเริ่มช้าเกินไป อาจทำให้การสบฟันบางประเภทที่ต้องอาศัยการเจริญเติบโตร่วมด้วยเป็นไปไม่ได้เลย อาจต้องจบด้วยการผ่าตัด เช่นซึ่งมักจะเป็นเคสที่ฟันยื่น มีขากรรไกรล่างเล็ก ช่วงอายุ 12-14 ปี เป็นช่วงที่ขากรรไกรล่างจะเจริญเติบโตมาก การรักษาฟันยื่นช่วงนี้จะง่ายขึ้นเพราะขากรรไกรล่างมีแนวโน้มจะโตมาด้านหน้าอยู่แล้ว

แล้วจัดฟันในผู้ใหญ่ ทำได้ไหม?

ทำได้  เพราะหลักคือการให้แรงกระทำกับฟันในปริมาณที่เหมาะสมและนานพอก็จะทำให้ฟันเคลื่อนไปตามแรงที่มากระทำได้ แต่จะเคลื่อนช้ากว่าในคนอายุน้อย เพราะกระดูกแข็ง เซลล์กระดูกต่างๆก็เหลือน้อยไม่ค่อยแอคทีพ เทียบง่ายๆเวลากระดูกหัก เด็กกับคนแก่ เด็กจะหายเร็วกว่า

ฟันมีการเคลื่อนที่ได้ตลอดชีวิต ส่วนมากจะเกมากขึ้นเรื่อยๆ  ดังนั้นในเคสผู้ใหญ่อย่าปล่อยปัญหาทิ้งไว้นานถ้าคิดจะจัดอยู่แล้วให้รีบจัดเมื่อพร้อม นานไปฟันจะจัดยากมากขึ้นใช้เวลานาน  หรือ ถอนฟันไปแล้วไม่ได้ใส่ฟัน ทำให้ฟันล้มเอียงเข้าหาช่องว่างที่ถอนไปมากขึ้นเรื่อยๆ คู่สบก็งอกย้อยมาสบกับสันเหงือก ฟันเอียงเบี้ยวไปด้านที่ถอน ฟันกระจายห่างออก  

ในผู้ใหญ่ปัญหาที่พบได้อีกคือโรคปริทันต์ คือมีหินปูนมาก เหงือกร่นกระดูกรองรับรากฟันละลาย ฟันโยก ถ้าเป็นไม่มาก และการเคลื่อนฟันไม่ยุ่งยาก ก็สามารถจัดฟันได้  แต่ถ้าโยกมาก กระดูกรองรับรากฟันเหลือไม่ถึงครึ่งแบบนี้จะไม่สามารถจัดฟันได้ เพราะจะอาจจะทำให้ฟันซี่นั้นโยกมากขึ้น